Wspólny projekt Holcim i Lasów Państwowych z prestiżową nagrodą Edie Awards 2025
Holcim Polska otrzymał międzynarodową nagrodę Edi Awards w kategorii Nature & Biodiversity za projekt zrealizowany wspólnie z Lasami Państwowymi, polegający na nawadnianiu obszarów leśnych i retencjonowaniu zasobów wodnych wodą opadową zbieraną w wyrobisku Kopalni Kujawy. To unikatowe, prośrodowiskowe działanie przywraca równowagę wodno-błotną ekosystemu, co ma kluczowe znaczenie dla ochrony bioróżnorodności oraz zdrowia drzewostanów na terenach leśnych. Spośród dziesiątek nominowanych inicjatyw z całego świata, to właśnie polski projekt, będący efektem współpracy leśników i górników, został uznany za najlepszy w swojej kategorii.
Inwestycja pod nazwą „Nawadnianie obszarów leśnych leśnictw Szczepanowo i Niedźwiedzi Kierz z wykorzystaniem wody z kopalni kruszywa w Wapiennie” została zlokalizowana w gminach Barcin i Dąbrowa województwa kujawsko-pomorskiego, na terenie Nadleśnictwa Gołąbki, zarządzanego przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Toruniu. Projekt ten stanowi manifest troski o środowisko naturalne i bioróżnorodność.
Za realizacją projektu przemawiał drastyczny, obserwowany od lat, spadek wód opadowych – opady na terenie Nadleśnictwa Gołąbki oscylują w granicach ok. 400-500 mm, należąc do najniższych w Polsce. Niedobór na Kujawach i Pałukach jest wynikiem zmian klimatycznych oraz zaszłości związanych z m.in. meliorowaniem gruntów rolnych i leśnych, co miało miejsce po II Wojnie Światowej. W efekcie tego procesu nasilają się niekorzystne zjawiska pogodowe, zwiększa się zagrożenie pożarowe lasu, trwale zostają przesuszone siedliska, spada ilość terenów podmokłych, zanika bioróżnorodność, a także obniża się zdrowotność drzewostanów. Długie okresy posuchy lub suszy letniej powodują obniżanie wód podziemnych nawet do 2 m, co prowadzi do degradacji kompleksów błotno-wodnych i wpływa ujemnie również na drzewostan istniejący, prowadząc do zamierania drzew.
Wobec powyższych faktów gospodarka wodna, a zwłaszcza ochrona zasobów wodnych nabrała szczególnego znaczenia i była zasadniczą przyczyną podjęcia decyzji o inwestycji. Inspiracją dla projektu był pomysł lokalnego leśniczego Leśnictwa Szczepanowo – Jacka Piskorskiego, dotyczący wykorzystania wody opadowej pochodzącej z kopalni kruszywa w Wapiennie, dotychczas woda ta była odprowadzana bezpośrednio do rzeki Noteć.
Między Nadleśnictwem Gołąbki, a Holcim Polska w 2017 roku zostało podpisane porozumienie w sprawie realizacji wspólnej inwestycji. Pomysł leśniczego na przestrzeni kilku lat rozwijali i wdrażali przedstawiciele kierownictwa Nadleśnictwa Gołąbki i Zakładu Górniczego Kujawy. Do realizacji projektu przystąpiono w styczniu 2023 r., a odebranie robót budowlanych i uroczyste otwarcie nastąpiło 12 października 2023 r. Tego dnia również została puszczona woda z kopalni do lasu, która płynie i wypełnia leśne zbiorniki.
Po stronie Holcim inwestycja polegała na budowie pompowni wyposażonej w agregaty pompowe, rurociągi wraz z koszami ssawnymi oraz system automatycznego sterowania pracą pomp. Zakład Górniczy wybudował także zbiornik retencyjny w rejonie pompowni, rurociąg tłoczny łączący pompownię w wyrobisku Wapienno z rurociągiem odbierającym o długości ok. 200 metrów oraz stalową konstrukcję wsporczą wraz z betonowymi przyczółkami dla rurociągu na odcinkach łączących poziom pompowni. Dzięki inwestycji możliwa była poprawa stosunków wodno-błotnych, które na przestrzeni lat uległy degradacji, a dzięki temu nastąpi m.in poprawa stanu siedlisk leśnych, tworząc dogodne warunki dla rozwoju flory i fauny.
Nieszablonowe działanie leśników i górników spotkało się z uznaniem nie tylko kapituły konkursu Edi Awards. W przeszłości projekt zdobył także tytuł „Budowa XXI wieku” w kategorii obiekty ochrony środowiska i gospodarki wodnej w konkursie Modernizacja Roku i Budowa XXI w. Z kolei w kwietniu 2025 roku leśniczy Jacek Piskorski, który był pomysłodawcą projektu, został odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Klimatu przyznawaną przez Ministra Klimatu i Środowiska.
Linki i odniesienia do materiałów prasowych:
- YouTube RDPL w Toruniu: Inauguracja projektu zatrzymującego wodę w lesie
- YouTube Holcim Polska: Przywracanie wody na terenach leśnych na Kujawach - wspólny projekt Holcim i Lasów Państwowych
- https://www.gov.pl/web/klimat/uroczystosc-wreczenia-odznak-honorowych-za-zaslugi-dla-ochrony-srodowiska-i-klimatu
- https://www.modernizacjaroku.org.pl/pl/edition/4024/object/4364/nawadnianie-obszarow-lesnych-lesnictw-szczepanowo-i-niedzwiedzi-kierz-z
- https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/lasy-panstwowe-nagrodzone-w-28-edycji-konkursu-modernizacja-roku-budowa-xxi-wieku